Boerenlandvogels in Gelderland

Foto: Grutto, Han Bouwmeester

Boerenlandvogels dragen bij aan de identiteit van het agrarisch cultuurlandschap in Gelderland. Samen met de vrijwilligers bieden we vooral agrariërs de gelegenheid zich te verbinden met boerenlandvogels en bij te dragen aan de instandhouding, bescherming en het beheer van hun leefgebieden.
De boerenlandvogelvrijwilligers zetten zich in om de achteruitgang te keren van:
- de weidevogels, zoals kievit, scholekster, tureluur, wulp en grutto
- de akkervogels, zoals de patrijs, gele kwikstaart, geelgors en veldleeuwerik

Wilt u ook vrijwilliger worden of meer informatie over boerenlandvogelbescherming? Stuur een mailtje naar boerenlandvogels@landschapsbeheergelderland.nl.

Waarom inzetten voor weidevogels?

Weidevogels horen bij Nederland, maar Nederland is ook belangrijk voor weidevogels. Van sommige soorten, zoals de grutto, komt maar liefst 90% van de Noordwest Europese populatie (nog) tot broeden in Nederland. Veranderingen in de landbouw leidden ertoe dat vrijwilligers vanaf de jaren ’70 van de vorige eeuw nesten van weidevogels gingen zoeken, markeren en waar nodig beschermen.
Bij boeren plaatsen ze nestbeschermers en brengen het aantal nesten per gebied in kaart. Naast nestbescherming is bescherming van de kuikens (pullen) van groot belang. Vrijwilligers overleggen met boeren over hun maaibeleid en geven graag voorlichting. Het hoogseizoen voor een boerenlandvogelvrijwilliger start in februari/ maart wanneer de eerste vogels terugkeren uit hun overwinteringsgebied. Het geeft een goed gevoel om de weidevogels te beschermen en bovendien is het ook leuk. Foto: Tureluur

Relevante links weidevogels

• Database boerenlandvogels (boerenlandvogelmonitor)
Op deze pagina kunt u (na inloggen) legsels en tellingen van weidevogels registreren.
• Handleiding legsels invoeren in het veld op de smartphone in de database boerenlandvogels
• Veldgids Weidevogelbescherming
Zakgids met vogelsoorten, markeermiddelen, bescherming, registratie en weidevogelbeheer, Landschapsbeheer Nederland & Vrijwillige weidevogelbescherming
• Samenwerken aan weidevogelbeheer, sleutels tot succes
Brochure met voorbeelden van samenwerking op het gebied van weidevogelbeheer, Landschapsbeheer Nederland
• Folder optimaal weidevogelbeheer van Collectief Rivierenland
• Factsheets Weidevogels

Waarom inzetten voor akkervogels?

Ook akkervogels zoals patrijs en veldleeuwerik horen bij Nederland. Ze waren talrijk, maar hebben het moeilijk. Deze prachtige akkervogels zien we steeds minder op de akkers. Gelukkig zijn er allerlei initiatieven om patrijzen te helpen, waar ook andere akkervogels van kunnen profiteren, bijvoorbeeld door het aanleggen van kruidenrijke akkerranden. Zo bieden grondeigenaren deze vogels broedgelegenheid, dekking en voedsel. Om te monitoren wat dit voor effect heeft op de patrijzen, tellen de vrijwilligers de patrijzen in het voorseizoen (half februari t/m april), door middel van het vaststellen van het aantal territoria van de patrijs. Na het broedseizoen (september) worden de gezinnen geteld om het broedsucces te bepalen en wordt in de winter (december t/m februari) gekeken waar de groepen patrijzen (kluchten) zich ophouden om aan eten te komen. Het geeft veel plezier door samen met anderen tellingen te doen. En natuurlijk is het gezond. Je loopt of fietst lekker buiten in het veld. Foto: Patrijzen tellen, Marieke Bermans

Relevante links akkervogels

• Handleiding patrijstellingen invoeren op Sovon en Avimap
• Weidevogelbescherming op akkers
Zakgids met verloop broedseizoen, oriëntatie en vestiging, registreren van nesten, bescherming in nestfase en kuikenfase, Landschapsbeheer Nederland & Nationale Postcode Loterij
• Folder ‘Kent u de patrijs?’ van de VALA
• Folder ‘Kent u de patrijs?’ van Collectief Rivierenland
• Factsheets Akkervogelbeheer
• Partridge project Brabants Landschap

Welke ondersteuning bieden wij?

Wij maken ons hard voor het cultuurhistorisch landschap en het verbeteren van de biodiversiteit. Landschapselementen herstellen en terugbrengen om zorg te dragen voor de eigenheid van het gebied en de dieren die hierin hun leefomgeving hebben. Dit doen we in samenwerking met veel verschillende partners zoals agrarische collectieven en natuurverenigingen, gemeentes en provincie en natuurlijk veel vrijwilligers. We faciliteren de vrijwilligersgroepen door middel van kennis/cursussen en materialen die nodig zijn voor het uitvoeren van het vrijwilligerswerk. Foto: Patrijs, Peter Eekelder

Geïnteresseerd? De meeste groepen zijn op zoek naar meer vrijwilligers. Wij kunnen u met een groep in contact brengen. Kijk welke groepen bij u in de buurt actief zijn op het overzicht van alle vrijwilligersgroepen. Bij ‘vrijwilligersgroepen per gemeente’ staan alle vrijwilligersgroepen per gemeente gerangschikt in een lijst. Bent u op zoek naar ander vrijwilligerswerk, kijk dan bij 'soorten vrijwilligerswerk'.

Lees hier de flyer 'Vrijwillige weidevogelbescherming'
Lees hier de flyer 'Vrijwillige akkervogelbescherming'

Tellingen

De tellingen die de vrijwilligers doen, worden door ons verzameld en inzichtelijk gemaakt aan de agrarische collectieven/agrarische natuurverenigingen. Zij hebben zich, naar aanleiding van het Gelderse Actieplan Akker- en Weidevogels, ingezet voor o.a. de patrijs. Ze hebben hun best gedaan om op diverse locaties in Gelderland beheerovereenkomsten af te sluiten voor het aanleggen en beheren van akkerfaunaranden. Het effect hiervan kan door de tellingen worden beoordeeld, aangepast en uitgebreid.

Jeugd en boerenlandvogels

Over boerenlandvogels is veel te vertellen, bijvoorbeeld aan schoolgaande kinderen. Om vrijwilligers te ondersteunen bij het overbrengen van hun kennis over weide- en akkervogels aan de jeugd, is er educatiemateriaal over diverse onderwerpen. Kijk voor informatie over de leskist, Dvd's lenen bij SLG en meer beschikbare educatiematerialen op de pagina 'Jeugd en boerenlandvogels'.